Waleriana – właściwości i zastosowanie
Waleriana (kozłek lekarski) to popularne i najczęściej stosowane zioło na sen i uspokojenie. Kozłek lekarki może być także stosowny jako środek uśmierzający bóle menstruacyjne oraz dolegliwości żołądkowe, gdyż ma działanie rozkurczowe. Jakie inne właściwości ma to zioło i jak się je stosuje? Jak przygotować napar?
Czym jest waleriana?
Kozłek lekarski, powszechnie znany jako waleriana, to zioło, którego kłącza (podziemne łodygi) i korzeń są surowcami leczniczymi wykorzystywanymi zarówno w medycynie ludowej, jak i konwencjonalnej. Zioło wykazuje przede wszystkim działanie uspokajające, więc najczęściej stosowane jest jako środek wyciszający w stanach łagodnego napięcia nerwowego i przy trudnościach w zasypianiu na tle nerwowym. Kozłek ma także inne właściwości lecznicze, m.in. rozkurczające, dzięki czemu można go stosować w dolegliwościach żołądkowych lub podczas bolesnych miesiączek. Preparaty na bazie kozłka lekarskiego mają różną wartość zdrowotną w zależności od tego, czy to wyciągi alkoholowe, czy wodne, ponieważ główne składniki aktywne, przede wszystkim olejek eteryczny, rozpuszczają się lepiej w alkoholu niż w wodzie. O działaniu waleriany decyduje także sposób suszenia. Korzenie i kłącza powinno się suszyć w suszarniach ogrzewanych w temperaturze do 35˚C. Jeśli suszenie odbywa się w wyższej temperaturze, zawarte w nich substancje aktywne tracą swoje zdrowotne właściwości.
Jakie działanie ma waleriana?
Kozłek lekarski często jest składnikiem leków uspokajających, gdyż obniża aktywność ośrodkowego układu nerwowego, a co za tym idzie doprowadza do zmniejszenia napięcia i uczucia niepokoju. Korzeń waleriany jest także skutecznym środkiem na umiarkowaną bezsenność , która pojawia się w stanach napięcie i pobudzenia nerwowego. Zioło poprawia jakość snu, gdyż skraca czas potrzebny do zaśnięcia, wydłuża czas snu oraz zmniejsza ilości wybudzeń w ciągu nocy. W medycynie naturalnej przetwory z kozłka lekarskiego stosuje się w także w takich dolegliwościach, jak: przyspieszone bicie serca na tle nerwowym, ból głowy, pulsowanie w skroniach, a nawet lekkie zawroty głowy.
Jak stosować walerianę?
Kozłek lekarski jest uważany za stosunkowo bezpieczne zioło, ale trzeba pamiętać o stosowaniu go w określonych dawkach i nie dłużej niż miesiąc. Po 30 dniach zażywania waleriany należy zrobić dwutygodniową przerwę, po czym ponownie można wrócić do jej stosowania. Napar przygotowuje się, zalewając 1 łyżeczkę korzenia kozłka (około 2,5 g) 1 filiżanką wrzącej wody (150 ml). Całość należy naparzać pod przykryciem 10-15 minut, a potem przecedzić. Można także przyrządzić napój uspokajający z walerianą, dodając 60 kropli (około 1/3 łyżeczki) nalewki kozłkowej (kropli walerianowych) do szklanki gorącego mleka, osłodzonego łyżką miodu. Wypity godzinę przed pójściem spać, przywróci spokojny i głęboki sen. Walerianę stosuje się też na dolegliwości układu pokarmowego i moczowego. Poza tym zioło ma działanie rozkurczowe, dlatego można ją stosować, by złagodzić stany skurczowe żołądka.
Natura dzieli się z nami swoim wielkim bogactwem, z którego można umiejętnie korzystać. Jednym z takich skarbów natury jest waleriana, która ma działanie uspokajające i rozkurczowe.